ΟΙ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΕΣ ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑ

Την εβδομάδα που μας πέρασε, διέρρευσε στον τύπο μελέτη σχετικά με τις αυτοκτονίες στο στράτευμα. Η μελέτη αφορούσε την περίοδο 2000 έως 2006 και σύμφωνα με αυτήν διαπιστώθηκαν τα παρακάτω:
1. Ανά 100.000 ανδρικού πληθυσμού, παρατηρήθηκε ότι στο στρατό έχουμε ποσοστό αυτοκτονιών 7,05 έναντι 5,36, από ότι στην υπόλοιπη κοινωνία.
2. Στο 8% των αυτοχείρων υπήρχε ιστορικό ψυχικής νόσου, εκ των οποίων το ήμισυ των περιπτώσεων δεν ανιχνεύτηκε από τις υγειονομικές υπηρεσίες.
3 . Ένα ποσοστό 95% από αυτούς που αυτοκτόνησαν έπασχαν από μία τουλάχιστον ψυχική διαταραχή, εκ των οποίων μόνο το 17% διαπιστώθηκε από τους γενικούς γιατρούς.
4. 8 στους 10 αυτοκτόνησαν στην σκοπιά, και μάλιστα ένας στους πέντε ζήτησαν αλλαγή υπηρεσίας προκειμένου να μπορέσουν να πραγματοποιήσουν το σκοπό τους
3. Δεν ήταν παραπτωματίες, μιας και ο μέσος όρος των ποινών που τους είχαν επιβληθεί ήταν 16 ημέρες(φυλάκιση-κράτηση)
4. Η τελευταία ποινή που τους είχε επιβληθεί ήταν 50 ημέρες προ του απονενοημένου διαβήματος.
5. Η φάση προσαρμογής στη νέα Μονάδα είχε ξεπερασθεί(αλλαγή περιβάλλοντος, νέα πρόσωπα και νοοτροπίες, κλπ) μιας και ο μέσος όρος ήταν 102 ημέρες στη νέα τους Μονάδα.
6. Οι αυτόχειρες είχαν λάβει άδεια τις τελευταίες μέρες (τελευταία άδεια 26 ημέρες μέσος όρος πριν από το συμβάν).
7. Ως πιθανά αίτια το 56% αποδίδονται σε ερωτική απογοήτευση ή γενικότερα στις σχέσεις με το άλλο φύλο και το υπόλοιπο 44% σε οικογενειακά προβλήματα, χρήση ναρκωτικών, ένα μικρό ποσοστό σε προβλήματα που αντιμετώπιζαν στη Μονάδα(12%) και ένα εξίσου μικρό ποσοστό σε αδιευκρίνιστους λόγους.
Αυτά σχετικά με τους αριθμούς της μελέτης και ας δούμε τώρα τα βασικά συμπεράσματα πάντα με την παραπάνω έκθεση:
1 Ο αυτόχειρας μέχρι την διάπραξη της πράξης του είχε καλή κοινωνική και επαγγελματική συμπεριφορά.
2 Οι περισσότεροι από όσους αυτοκτόνησαν είχαν εκφράσει την πρόθεση της πράξης τους σε συναδέλφους τους ή στο οικογενειακό περιβάλλον τους, αλλά δεν έγιναν πιστευτοί.
3 Ο Υπάρχει σημαντική αύξηση αυτοκτονιών περί το τέλος της θητείας (όταν κατά κανόνα το σύνολο των στρατιωτών υπηρετεί κοντά στον τόπο καταγωγής τους).
Ύστερα από όλα τα παραπάνω το ΓΕΣ ανησύχησε και εξέδωσε διαταγή μεταξύ των οποίων
1. Επικοινωνία γονέων και Διοίκησης.
2. Εκμετάλλευση του θεσμού «ανοιχτά στρατόπεδα» προσκαλώντας και τους γονείς των στρατιωτών .
3. Ενημέρωση και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ γονέων και Διοίκησης για τυχόν αλλαγή συμπεριφοράς των στρατιωτών.
4. Απαγόρευση κινητού τηλεφώνου στις σκοπιές, γιατί κάποιοι από τους αυτόχειρες είχαν δεχθεί τηλεφώνημα ή κάποιο μήνυμα που έπαιξε καταλυτικό ρόλο.

Επειδή το σύνολο της στρατιωτικής μου θητείας ήταν σε Μονάδες εκστρατείας και ως εκ τούτου η επαφή μου με το έμψυχο υλικό ήταν άμεση και καθημερινή, θα μου επιτραπεί μία διαφορετική προσέγγιση του προβλήματος από αυτή των επιτροπών τόσο της ιατρικής(ψυχίατροι κλπ), αλλά και αυτής του ΓΕΣ όπου το σύνολο των μελλών της έχει υπηρετήσει το περισσότερο χρονικό διάστημα σε Επιτελικές θέσεις και εξωτερικό (ΝΑΤΟ, Στρατιωτικοί ακόλουθοι σε πρεσβείες κλπ), θεωρώντας πολλοί από αυτούς την Μονάδα εκστρατείας σαν αγγαρεία και πάρεργο.
Προφίλ του αυτόχειρα στρατιώτη: είναι το ελληνόπουλο της διπλανής πόρτας που δεν έχει απασχολήσει τις αρχές, διάγει βίο ήσυχο, έχει καταταγεί στον Ελληνικό στρατό και έχει ξεπεράσει επιτυχώς το σοκ της μετάπτωσης από τον ιδιωτικό στον στρατιωτικό βίο. Στη συνέχεια μετατέθηκε σε Μονάδα εκστρατείας όπου και εκεί πέρασε επιτυχώς το βαρύ πρόγραμμα εκπαίδευσης αλλά και απόκτησης της ειδικότητας του. Στη συνέχεια μετατίθεται σε μια Μονάδα του εσωτερικού (κοντά στους δικούς του), όπου και εκεί εγκλιματίζεται με επιτυχία στη νέα του Μονάδα. Παίρνει κανονικά τις άδειες του, δεν δημιουργεί προβλήματα στην Διοίκηση με αποτέλεσμα να μην έχει βαρύ ποινολόγιο και ξαφνικά κατά την διάρκεια της υπηρεσίας του σε μια σκοπιά αυτοκτονεί(και ειδικότερα κατά τις πρώτες πρωινές ώρες) για κάποιους λόγους (ερωτικούς-οικογενειακούς), αφού προηγουμένως έχει εκμυστηρευτεί σε κάποιον του περιβάλλοντος του, το τι σκοπεύει να κάνει(αλλά δεν έγινε πιστευτός).
Όλα τα παραπάνω σύμφωνα με τις μελέτες και τα στατιστικά στοιχεία του ΓΕΣ τα οποία εγώ δεν σκοπεύω να αμφισβητήσω, αλλά να δώσω μια διαφορετική ερμηνεία στους αριθμούς αλλά και στους λόγους που οδήγησαν τον αυτόχειρα στο απονενοημένο διάβημα.
Οι λόγοι αυτοί σύμφωνα με την δική μου ερμηνεία των αριθμών, αλλά και της στρατιωτικής μου θητείας σε Μονάδες εκστρατείας όσο ελάχιστοι αξιωματικοί, είναι οι εξής:
1. Οι αριθμοί και τα μεγέθη που αναφέρει το ΓΕΣ, δεν είναι συγκρίσιμα, καθόσον στο στρατό κατατάσσεται ότι το καλύτερο από πλευράς έμψυχου υλικού, μιας και υπάρχει ένα πλέγμα ασφαλιστικών δικλίδων όπου οι προβληματικοί απορρίπτονται και μένουν εκτός στρατεύματος(τοξικομανείς, ψυχοπαθείς, σοβαρά προβλήματα υγείας, δυσπροσάρμοστοι κλπ).
2. Το 7,05 των στρατιωτών που αυτοκτονούν έναντι του 5,36 ανά 100.000 του ανδρικού πληθυσμού στην υπόλοιπη κοινωνία, είναι και αυτό αμφισβητήσιμο, καθόσον σακιάζεται η αφρόκρεμα της πατρίδας μας τόσο από πλευράς υγείας, όσο και από πλευράς ηλικίας. Δεν είναι δυνατό ένας έφηβος 18-20 ετών να έχει τα προβλήματα (υγείας, μοναξιάς κλπ), που έχει ένας υπερήλικας.
3. Όλοι οι στρατιώτες σφύζουν από ζωή, μιας και το σύστημα υγείας στο στρατό είναι πολύ καλύτερο από αυτό των υπολοίπων ελλήνων και κάθε Μονάδα έχει τον δικό της γιατρό με υποχρεωτική μηνιαία εξέταση όλων των στρατιωτών.
4. Σε όλα τα κλιμάκια Διοίκησης υπάρχει ειδικό σύστημα παρακολούθησης των προβλημάτων των στρατιωτών και έχει καθιερωθεί μηνιαία συνέντευξη για κάθε ένα στρατιώτη ξεχωριστά από τον ίδιο το Διοικητή στο γραφείο του. Στη συνέντευξη αυτή καταγράφονται σε ειδικό βιβλίο τα προβλήματα του καθενός όπου υπάρχουν όλα τα στοιχεία του στρατιώτη(οικογενειακή κατάσταση, ειδικότητα, καθήκοντα που εκτελεί στη Μονάδα, πότε πήρε την τελευταία άδεια, οικονομική κατάσταση κλπ) . Έτσι με μπούσουλα αυτό το βιβλίο παρεμβαίνει προσωπικά ο ίδιος ο Διοικητής για την επίλυση προβλημάτων που πιθανώς να αντιμετωπίζουν κάποιοι από τους άνδρες του π.χ διατάσει τον λοχαγό να δώσει άδεια σε κάποιον που έχει να πάρει καιρό, να αλλάξει καθήκοντα σε κάποιον που έχει στρεσαριστεί υπερβολικά, εξεύρεση τρόπου οικονομικής βοήθειας σε στρατιώτες που έχουν οικονομική δυσπραγία κλπ.
5. Εάν ο αυτόχειρας εκμυστηρεύτηκε την πρόθεση της πράξης του σε κάποιον από το περιβάλλον του (που σύμφωνα με την μελέτη του ΓΕΣ αυτό συνέβη), τότε οι υπηρετούντες στο Α2 μαζί με την Διοίκηση πρέπει να πάνε σπίτια τους, γιατί η αποστολή τους δεν είναι να φακελώνουν τους στρατιώτες για τα πολιτικά τους φρονήματα αλλά ήταν υποχρεωμένοι ένεκα θέσεως να αντιληφθούν τις προθέσεις του αυτόχειρα και να ενημερώσουν την Διοίκηση προκειμένου να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για την αποτροπή του απονενοημένου διαβήματος.
6. Όσο για την εσπευσμένη διαταγή του ΓΕΣ να απαγορεύσει τα κινητά στις σκοπιές με την δικαιολογία ότι κάποιοι από τους αυτόχειρες δεχθήκανε τηλεφώνημα ή μήνυμα, αυτό μου θυμίζει τη λογική πονάει κεφάλι κόβει κεφάλι. Μέσα στην ίδια λογική θα μπορούσαν να απαγορεύσουν και την αλληλογραφία.
Συμπερασματικά θα μπορούσα να πω ότι εάν θέλαμε να βγάλουμε συγκρίσιμα μεγέθη αυτοκτονιών στρατευσίμων και υπόλοιπης κοινωνίας τότε θα έπρεπε να βάλλουμε όλες τις παραμέτρους που ανέφερα και τότε θα βλέπαμε ένα νούμερο εντελώς διαφορετικό από αυτό που ανακοίνωσε το ΓΕΣ(θα χάναμε τον ύπνο μας). Το ζητούμενο για μένα είναι η αναπαραγωγή των αποτελεσμάτων αβασάνιστα από τους στρατιωτικούς συντάκτες των εφημερίδων και η μη αναζήτηση των πραγματικών αριθμών πέρα από την ωραιοποίηση και το στρογγύλευμα του ΓΕΣ.
Κυβέρνηση και αντιπολίτευση ποιούν τη νήσσα (μιας και η μελέτη αφορά το 2000-2006). Το ΓΕΣ στρογγυλεύει και σακιάζει τα πράγματα προκειμένου να αποσείσει τις όποιες ευθύνες του. Οι στρατιωτικοί συντάχτες αναπαράγουν τα αποτελέσματα του ΓΕΣ με κάποια ανάλαφρα ερωτήματα και η Ελλάδα αιμορραγεί χάνοντας τα παιδιά της.
Θα ήθελα να αναφερθώ και στους πραγματικούς λόγους αυτοκτονίας των στρατιωτών(κατά την άποψη μου), μιας και το θέμα είναι κατεξοχήν πολιτικό-κοινωνικό και μας αφορά όλους μας, γιατί πέρα από την εξασθένιση της αμυντικής ισχύος της χώρας μας όλες οι οικογένειες έχουν παιδιά στο στρατό. Δυστυχώς όμως εξάντλησα τον χώρο μου και θα επανέλθω σε ένα από τα επόμενα άρθρα μου σχετικά με τους λόγους αυτοκτονίας των στρατιωτών.
Κοζάνη 14-1-2008