ΤΟ ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ

Η δημιουργία του βαθύ κράτους
Με την λήξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η πρώτη προτεραιότητα της Αμερικής σχετικά με το μέλλον της Τουρκίας ήταν ή ένταξη της στο αμυντικό σύστημα κατά του κουμμουνισμού με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη χώρα συνόρευε με το ένα τρίτο των συνολικών συνόρων του ΝΑΤΟ με τα κράτη του συμφώνου της Βαρσοβίας και ήταν το ποιο κοντινό σημείο ελέγχου στην Μόσχα και το ανατολικότερο τμήμα της συμμαχίας με αποτέλεσμα τον ασφυκτικό έλεγχο της ζωτικής σημασίας περιοχών Καυκάσου και Μέσης Ανατολής. Μέσα σε αυτήν την λογική και με την απεριόριστη υλική και τεχνική συνδρομή των ΗΠΑ, η Τουρκία οργάνωσε τον μεγαλύτερο στρατό στην Ευρώπη και τον δεύτερο σε ολόκληρο το ΝΑΤΟ , μετά από αυτόν της Αμερικής. Προκειμένου η ενσωμάτωση της Τουρκίας να είναι πλήρης στην Ευρωατλαντική συμμαχία η Αμερική εκμεταλλεύτηκε το βίαιο παντουρκικό κίνημα. Πρωταγωνιστής σε αυτή την διαδικασία υπήρξε ο ακροδεξιός εξτρεμιστής συνταγματάρχης Αλπαρσλάν Τιρκές, ο οποίος ήταν σύνδεσμος των Γερμανών Ναζί στην Τουρκία κατά την διάρκεια του Παγκοσμίου πολέμου. Ο παραπάνω συνταγματάρχης πίστευε στην ανωτερότητα των τουρκογενών και ήταν θαυμαστής του Χίτλερ, από το βιβλίου του ο «αγών μου» δανειζόταν ιδεολογικά επιχειρήματα . Με την λήξη του πολέμου ο συνταγματάρχης στρατολογείται από την CIA και το 1948 ξεκινά την δημιουργία ενός μυστικού αντικομουνιστικού στρατού Stay Behind,* με εντολή της CIA (το αντίστοιχο στην Ελλάδα ήταν η κόκκινη προβιά). Όταν η Τουρκία το 1952 προσχώρησε στο ΝΑΤΟ ο Τιρκές είχε ήδη στήσει τον Τουρκικό μυστικό στρατό υπό την ονομασία Seferberlik Taktim Kurulu και στεγαζόταν στο κτήριο της Αμερικανικής Αποστολής Βοήθειας της CIA στην περιοχή Μπαχτσιλίεβερ της Άγκυρας. Το 1955-58 ο Τιρκές υπηρέτησε στην Ουάσιγκτον στην τουρκική στρατιωτική αποστολή του ΝΑΤΟ και σε όλη την σταδιοδρομία του πραγματοποίησε μια σειρά από ταξίδια στις ΗΠΑ.
*Daniele Ganser : οι μυστικοί στρατοί του ΝΑΤΟ (Ελβετός ιστορικός , διδάσκει στο τμήμα ιστορίας του πανεπιστημίου Βασιλείας, επικεφαλής ερευνητής στο Κέντρο Μελετών Ασφαλείας του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου της Ζυρίχης).


Οι επεμβάσεις του βαθέως κράτους
Στις 27 Μαΐου 1960 τριάντα οκτώ αξιωματικοί μεταξύ των οποίων και ο Τιρκές, πραγματοποιούν πραξικόπημα ανατρέπουν την κυβέρνηση εκτελούν τον πρωθυπουργό Μεντερές ενώ άλλοι 449 πολιτικοί και δημόσια πρόσωπα καταδικάστηκαν σε βαριές ποινές φυλάκισης. Μετά το πραξικόπημα ο Τιρκές αναλαμβάνει γραμματέας του στρατηγού Γκιουρσέλ και επόπτευε του οργάνου αποδόμησης των δημοκρατικών θεσμών της Τουρκίας.
Όλα τα παραπάνω τελούσαν σε γνώση των ΗΠΑ, καθόσον το 1957 ένας αξιωματικός ονόματι Σασμέτ Κουστσού ήρθε σε επαφή με την Αμερικανική πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη και ανέφερε ότι επίκειται πραξικόπημα και έδωσε τα ονόματα των αξιωματικών που θα το πραγματοποιούσαν.
Ο Τιρκές με άλλους 10 αξιωματικούς ήρθε σε σύγκρουση με το στρατιωτικό κατεστημένο όταν η πλειοψηφία των πραξικοπηματιών αποφάσισε τη ψήφιση νέου συντάγματος και διεξαγωγή εκλογών.
Το 1963 πραγματοποιεί νέο πραξικόπημα και αθωώνεται «λόγω μη επαρκών στοιχείων». Αδυνατώντας να αποκηρύξει τον παντουρκισμό μπαίνει στην πολιτική και θέτει υπό τον έλεγχο του το Ρεπουμπλικανικό Αγροτικό Εθνικό Κόμμα (το παραδοσιακό κόμμα της τουρκικής δεξιάς). Το 1965 ίδρυσε το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικής Δράσης και δημιούργησε την νεολαία του κόμματος του, τους Γκρίζους Λύκους. Οι Γκρίζοι Λύκοι δεν είναι μια απλή νεολαία ενός κόμματος αλλά ένα δίκτυο εκπαιδευμένων ένοπλων ανδρών που ανά πάσα στιγμή είναι έτοιμοι να χρησιμοποιήσουν την βία προς όφελος του παντουρκισμού. Η ιδεολογία τους στο Bozkourtcu, το επίσημο όργανο του κινήματος αναφέρει επί λέξη « ποιοι είμαστε; Είμαστε οι Γκρίζοι Λύκοι. Ποια είναι η ιδεολογία μας; ο τουρκισμός του Γκρίζου Λύκου. Ποιο είναι το πιστεύω των Γκρίζων Λύκων; Πιστεύουν στην ανωτερότητα της τουρκικής φυλής και του τουρκικού έθνους. Από πού πηγάζει αυτή η ανωτερότητα; Από το τουρκικό αίμα».
Μετά το 1990 και την ανακάλυψη των μυστικών στρατών του ΝΑΤΟ, Stay Behind αποκαλύφθηκε ότι στην Τουρκία ο Τιρκές είχε στελεχώσει το αντίστοιχο τουρκικό τμήμα με Γκρίζους Λύκους.
Όταν στις 12 Μαρτίου 1971 , η τουρκική στρατιωτική δεξιά οργάνωσε το δεύτερο πραξικόπημα και κατέλαβε την εξουσία νέο κύμα βίας ξέσπασε στην Τουρκία στο οποίο συμμετείχαν οι Γκρίζοι Λύκοι, η ΜΙΤ και η τουρκική παραφυάδα του μυστικού στρατού του ΝΑΤΟ Stay Behind. Τα θύματα προέρχονταν από την πολιτική αριστερά 5.000 με εκτελεστές ακροδεξιούς κομάντος. Συγκεκριμένα 3319 φασιστικές επιθέσεις, 831 νεκρούς και 3123 τραυματίες.
Όταν το 1974 ο Ετζεβίτ (πρωθυπουργός)πληροφορήθηκε την ύπαρξη αυτής της δύναμης εξεπλάγη και ενημερώθηκε από τον διοικητή του τουρκικού στρατού, στρατηγό Σεμίχ Σαντζάρ, ότι οι ΗΠΑ χρηματοδοτούσαν την μονάδα από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια και τον συμβούλευσε να μην ασχοληθεί με το θέμα γιατί άπτεται μεγάλων μυστικών του τουρκικού κράτους.
Το 1977 κατά τον εορτασμό της εργατικής πρωτομαγιάς στην κεντρική πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης ελεύθεροι σκοπευτές ακροβολισμένοι στα γύρω κτίρια άρχισαν να πυροβολούν στη εξέδρα των ομιλητών, με αποτέλεσμα να δολοφονηθούν τριάντα οκτώ άνθρωποι και να τραυματισθούν εκατοντάδες. Μετά από αυτό το γεγονός ο Μπουλέν Ετζεβίτ (ο οποίος ήταν επικεφαλής της αντιπολίτευσης),πήγε στον πρόεδρο και του είπε ότι θεωρούσε ως υπεύθυνο της σφαγής τον μυστικό στρατό, αυτός τον παρέπεμψε στον πρωθυπουργό Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ( ο οποίος είχε διαδεχθεί τον Ετζεβίτ). Ο Ντεμιρέλ αναστατώθηκε όταν έμαθε τα νέα αλλά δήλωσε αδυναμία παρέμβασης σε αυτό το περιστατικό φοβούμενος την ισχύ του μυστικού στρατού με τις παραφυάδες του. Ο Ετζεβίτ δεν το έβαλε κάτω και με παρότρυνση του έπεισε τον αναπληρωτή εισαγγελέα της Άγκυρας Ντογάν Εζ να ερευνήσει τις σχέσεις του ακροδεξιού κόμματος συνταγματάρχη Τιρκές του μυστικού στρατού Stay Behind και τις ΜΙΤ σε σχέση με την τρομοκρατία. Στην τελική έκθεση που υπέβαλε ο εισαγγελέας αποκάλυψε την εμπλοκή των παραπάνω αλλά μετά από λίγες ημέρες δολοφονήθηκε από ένα μέλος των Γκρίζων Λύκων τον Ιμπραχίμ Τσιφτσί. Ο δολοφόνος ομολόγησε την πράξη του αλλά ειρωνευόταν τους δικαστές ότι δεν μπορούν να τον πειράξουν. Και πράγματι κάθε φορά που τα πολιτικά δικαστήρια τον καταδίκαζαν , το Ανώτατο Στρατοδικείο τον απάλλασσε. Εδώ κρίνω σκόπιμο να αντιγράψω επί λέξει την φράση των πρακτικών από τα πολιτικά δικαστήρια « Η δολοφονία του εισαγγελέα Ντογάν Εζ είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός, αλλά δεν μπορούμε να εφεσιβάλουμε την απόφαση του στρατοδικείου. Ο κατηγορούμενος Ιμπραχίμ Τσιφτσί αφήνεται ελεύθερος».
Όταν στις 12 1980 Σεπτεμβρίου ο στρατηγός Εβρέν κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα ο πρόεδρος Κάρτερ ενημέρωσε τον Πολ Χένζε ( πρώην σταθμάρχη της CIA στη Άγκυρα , ο οποίος αναχώρησε την παραμονή του πραξικοπήματος για να γίνει σύμβουλος ασφαλείας του Προέδρου των ΗΠΑ), και του είπε «οι άνθρωποι σου έκαναν πραξικόπημα», για να ανταπαντήσει αυτός « Τα αγόρια μας τα κατάφεραν».
Την επομένη του πραξικοπήματος ο διεθνής τύπος ανέφερε ότι εκπρόσωπος του Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών στην Ουάσιγκτον «επιβεβαίωσε πως οι ΗΠΑ είχαν ενημερωθεί πριν το πραξικόπημα ότι οι στρατιωτικοί θα αναλάμβαναν την εξουσία». Χρόνια αργότερα ο Κάρτερ σχετικά με το πραξικόπημα έκανε την εξής δήλωση «Μετά την παρέμβαση στο Αφγανιστάν και την ανατροπή της μοναρχίας στο Ιράν , το κίνημα για την σταθεροποίηση της Τουρκίας μας ανακούφισε».
Επίλογος
Συμπερασματικά θα μπορούσα να πω ότι το βαθύ κράτος στην Τουρκία δεν είναι οι κακοί στρατηγοί όπως θέλουν να το παρουσιάσουν μερικοί αναλυτές και ορισμένα μέσα ενημέρωσης. Είναι κάτι πολύ ποιο σύνθετο που δημιουργήθηκε από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ σε συνεργασία με μέρος του πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου της χώρας με εκτελεστικό βραχίονα τις ένοπλες δυνάμεις και συνδετικό ιστό τον άκρατο εθνικισμό αναμιγμένο με ισχυρή αντικομουνιστική δόση.
Κοζάνη 7 Αυγούστου 2008